GİRİİŞ
İtalyanca bir deyim “ha preso tutto da sua madre”dir ve bu deyim, birinin aile üyelerinden birine çok benzer olduğunu veya ona çok benzer şekilde davrandığını anlatmak için İngilizce “she take after the mom” ifadesine yakındır. Tıpkı ebeveynleri gibi konuşan ve hareket eden birini gördüğünüzde ve “Ecco da chi ha preso” yorumunu yaptığınızda, bir başkasının vurguyu ilk heceye koyarak “Ecco da chi ha appreso” diyerek şaka yapması da mümkündür. Aslında appreso, İngilizce “öğrenmek” anlamına gelen “apprendere” fiilinin geçmiş zaman katılımcısıdır. Bu şaka, aile öğreniminin ne olduğunu en doğal ve atalardan kalma biçimiyle resmedebilir.
Antropolojik ve pedagojik çalışmaların önerdiği gibi, aile öğreniminin tarihini geriye doğru izleyecek olursak, zamanın başlangıcına geri dönmemiz gerekir. Atalarımızın günlük yaşamlarında karşı karşıya kaldıkları tehlike ve tehditlere karşı ayakta kalabilmek için ilk “aileler”in oluşmaya ve gruplaşmaya başladığı o zamanlar. Bu kanıt bizi terminolojiyle ilgili ilk ve çok ihtiyaç duyulan göreve getiriyor: konuşmamızda aile ve öğrenmenin neyi ifade edeceğini tanımlamak.
TEK KELİMEDE BİRÇOK FORM
Bu iki kelimenin tanımını yapmak zorlayıcı ve riskli görünüyor çünkü nereden başlayacağınıza ve anlam sınırlarının nereden belirleneceğine karar vermek oldukça zor olabilir. Bu yüzden çok bariz olmayan ama en kolay yol gibi görünen bir yönüyle başlayacağız.
Bu iki güzel ve çağrıştıran isim olan “aile” ve “öğrenme”nin önemli bir ortak özelliği vardır: Her ikisinin de tek kelimeyle birçok biçimi vardır.
Günümüz toplumuna baktığımızda, üvey aileler, tek ebeveynli aileler, karşı cinsten veya aynı cinsiyetten iki evli olmayan partnerin yönettiği aileler de dahil olmak üzere şaşırtıcı derecede geniş bir yelpazede aile türleri keşfedeceğiz; bir nesilden bir veya daha fazla aile üyesinin bulunduğu haneler; evlat edinen aileler; Koruyucu aileler; ve çocukların büyükanne ve büyükbabaları veya diğer akrabaları tarafından büyütüldüğü aileler, karma aileler.
Benzer şekilde öğrenme kelimesi, bu bilişsel süreçten geçmenin resmi, resmi olmayan ve resmi olmayan öğrenme, aktif öğrenme, deneyimsel, görsel, dokunsal vb. gibi farklı türleri, yolları ve tarzlarını ifade edebilir. Üstelik öğrenme, öğrenmenin “nesnesine” bağlı olarak da farklılık gösterebilir: Yürümeyi, yüzmeyi, yabancı bir dil öğrenmeyi veya yemek tarifleri veya matematik işlemlerinin yanı sıra sosyal normları da öğrenebiliriz. Bu iki kelimenin anlam ve gönderme zenginliğini korumak için burada “aile” ve “öğrenme”nin nasıl kastedildiğini tanımlamak için geniş tanımlar kullanacağız.
Beverly Sheppard’ın izinden giderek aileleri, benzersiz ilişkileriyle birbirine bağlanan ve çok kuşaklı yapılarıyla tanımlanan özel gruplar olarak tanımlayacağız. Bunlar ebeveynler ve çocuklar, farklı yaşlardaki kardeşler, büyükanne ve büyükbabalar ve torunlar veya aileyi oluşturan herhangi bir konfigürasyon olabilir.
Alternatif olarak, aileyi özel duygusal ilişkilerle birbirine bağlı insanlardan oluşan bir birim olarak anlamak için Hegarty ve Feeley’nin sözlerini ödünç alabiliriz; bunlar çok kuşaklı, tarihi olabilir ve kökleri biyolojik bağlardan veya yaşam boyu sevgi, ilgi ve dayanışma taahhütlerinden gelebilir.
“Öğrenme” söz konusu olduğunda, onu alışkanlıkla kavramsal öğrenmeyle ilişkilendirmeye tetikleniriz, bu da bu kelimeyi bilgi ve gerçeklerin edinilmesi olarak daraltır. Tersine, öğrenme farklı fırsatlardan oluşan bir süreklilik olarak resmedilmelidir. Bu nedenle Lynn Dierking’den esinlenerek öğrenmeyi bilgi, tutum, davranış, beceri, değer, anlayış, sosyo-kültürel boyutta ve kavramsal bilgi olarak kolayca ifade edilemeyen tüm yönlerde değişime yol açan bilişsel bir süreç olarak ele alacağız. [1] Tek kelimeyle birçok form. Peki bu iki kelime birleşince ne olur? Bunu aşağıdaki bölümlerde keşfedeceğiz.
ÖĞRENME BAĞI – TARİHSEL BİR PERSPEKTİF
Daha önce de belirttiğimiz gibi aile öğrenimi insanlık kadar eskidir. Sosyolog Hoff’un işaret ettiği gibi, yüzyıllar boyunca aile öğrenimi, bilgi, beceri, yeterlilik, norm ve değerlerin nesiller arasında sistematik aktarımı için aile içindeki resmi olmayan araç olmuştur.[1]
Taş Devri’nden bu yana aileler arasında her zaman özel bir öğrenme bağı olmuştur. Öğrenme ve bilgi aktarımı, tarih öncesi dünyada ailelerin hayatta kalmak için sahip oldukları en güçlü araçlardı. Örneğin Taş Devri ebeveynleri, aileyi tehlike konusunda bilgilendirmek amacıyla çocuklarına nasıl avlanacağını veya ateş edileceğini öğretmek için mağara grafitilerini kullandı. Zamanla öğrenmenin nesneleri, araçları ve aktarım yolları toplumun ve teknolojinin evrimine uygun olarak değişti. Ancak bir ailedeki yaşlı insanların temel misyonu aynı kaldı: Daha uzun ve sağlıklı yaşamak için genç üyelere, varoluşta “hayatta kalmaları”, bir toplumda ve toplulukta iyi davranmaları, zararları önlemeleri ve risklerden kaçınmaları için vazgeçilmez bilgi ve beceriler öğretir. olası. Bir annenin, büyükbabanın ya da bakıcının, kardeşlerine evden çıkmadan önce “Dikkat et, dikkatli sür!” diye hatırlatma yaptığını düşünün. Bu, kardeşin yoldaki güvenliği adına uzmanlık aktarımının en doğuştan gelen eylemidir.
Geleneksel olarak yaşlı aile üyeleri, bilgeliklerini aktarma ve ailenin değerlerini ve kültürünü sürdürme rolleri nedeniyle genç nesillerin temel eğitimcileri olarak kabul edilir. Çekirdek ailelerin daha büyük olduğu, büyükanne ve büyükbabaların da dahil olduğu, kardeşleriyle birlikte yaşadıkları ve okulun herkesin erişimine açık olmadığı zamanları hayal etmeye çalışın. Yaşlılar aile ortamında ve topluluk içinde maksimum otoriteye sahipti ve aile öğrenimi, küçük çocukların hayata hazırlanmaları için tek fırsat olabilirdi.
Ekonomi hızla değişmeye ve gelişmeye başladıkça aileler de yeni topluma ve yaşam tarzına uyum sağlamak zorunda kaldı. NewMann ve Hatton Yeo’nun[2] gözlemlediği gibi, iki temel olgu geleneksel ailenin yapısını etkilemiştir:
- iş bulunabilirliği ve işgücünün doğasındaki değişim
- Daha fazla iş fırsatına sahip topluluklara yönelik aile hareketliliği
Değişen ekonomiyle birlikte daha fazla aile coğrafi olarak bölünmeye başladı ve farklı mahallelerde, kasabalarda, bölgelerde, ülkelerde yaşamaya başladı. Büyükanne ve büyükbabalar artık kardeşlerinin evinde yaşamıyordu. Aynı zamanda, iki ebeveyni çalışan ailelerin ve tek ebeveynli ailelerin sayısının artması, yetişkinlerin çocuklarının eğitimine katılımını etkiledi.
Bu yeni aile paradigmalarının çocukların eğitimi üzerinde çok önemli bir etkisi oldu. Daha uzun mesafeler ve azalan erişilebilirlik, ailelerin bu görevi okullar, topluluk programları, eğitim kurumları ve kiliseler gibi aile dışı sosyal gruplara devretme ihtiyacını doğurdu. Aile eğitimi, genç nesillerin eğitiminin birincil kaynağı olma ayrıcalıklı rolünü kaybetmişti. Öğrenme bağı hâlâ oradaydı ancak onu geliştirme fırsatları önemli ölçüde azalmıştı.
ÖĞRENME BAĞINI GERİ GETİRMEK
Çok geçmeden araştırmacılar ve uzmanlar, yaşlılar ve gençler arasındaki öğrenme fırsatlarının azalmasının her iki nesle de zarar verdiğini fark etti. Bir yandan, daha geleneksel ailelerde yaşlı insanlar hâlâ bilgelik aktarıcıları olarak kabul ediliyordu. Öte yandan, birlikte geçirilen zamanın ve gerçek eğitimsel temasların azalması hem gençleri hem de yaşlıları daha savunmasız hale getirdi. Nesiller arası çalışmaların gösterdiği gibi, her iki grup da yaşam sürecinin karşı ucundaki aile üyesinin sunduğu özel, güvenilir desteği kaybetmiştir.[1]
Gerçekten de gençler, yaşlı aile üyeleriyle sınırlı bir iletişim yaşadılar; yaşlıların sağladığı “atalardan kalma” desteği, değerleri, bilgeliği ve koşulsuz sevgi ve anlayışı paylaşmayı kaybettiler. Aynı zamanda ebeveynler, büyükanne ve büyükbabalar ve bakıcılar, onlara yeniliklere ve yeni bakış açılarına nasıl açılacaklarını ve çağdaş topluma nasıl uyum sağlayacaklarını öğreten gençlerle geçirecekleri zamanı azaltmışlardı.
İlginç bir şekilde, bu aile öğrenme krizi, atalardan kalma öğrenme bağı hakkında yeni bir farkındalık getirdi. Aile öğrenimi, tarihsel olarak resmedildiği gibi tek yönlü bir süreç değildi. Gençlere yaşam bilgi ve becerileri yaşlı yetişkinlerden öğretilirken, yetişkinler de karşılıklı bir değişim süreci içinde genç aile üyelerinden ve onlarla birlikte öğrendiler. Başka bir deyişle, öğrenme bağı karşılıklıydı ve yetişkinler ile gençlerin birbirlerine ihtiyaçları vardı.
Sonuç olarak, 70’li yıllardan başlayarak ABD, İngiltere, İrlanda ve Kanada gibi ülkelerdeki okullar ve topluluklar, öğrenme bağını ailelerin günlük yaşamlarına geri getirmek için pilot aile öğrenme programları oluşturmaya başladı. 70’li ve 80’li yıllarda, yetişkinlerin ve çocukların okuryazarlık gelişimine yönelik ihtiyaçlarını karşılamak için yapılandırılmış aile öğrenimi girişimleri pilot olarak uygulandı. Ebeveynler, büyükanne ve büyükbabalar ve bakıcılar, çocuklarıyla birlikte dil becerilerini geliştirmek ve geliştirmek için yerel eğitim ve kütüphaneler tarafından okuma kulüpleri, aile yazıları ve grup halinde hikaye anlatımı gibi etkinliklere dahil edildi.
90’ların sonlarında odak noktası evde eğitime kaydı: Ebeveynleri ve bakıcıları okul öncesi çağdaki çocuklarıyla ve çocuklarının ev ödevleriyle desteklemek için birçok proje ortaya çıktı. Örneğin, 1994 yılında İrlanda’da, yetişkinlerin, çocuklarında gelişen okuryazarlık ve matematik becerilerini destekleyecek ebeveynlik becerilerini geliştirmelerine yardımcı olacak kurslar ve kaynaklar sağlayan Clare Aile Öğrenme Projesi başladı. Aile öğrenimi uygulayıcılarının belirttiği gibi, ebeveynler ve bakıcılar ilk ve doğal öğretmenlerdi ve öğrenme bağını yeniden kurmanın hem yetişkinler hem de çocuklar üzerinde, özellikle de onların okul ve yerel toplulukla olan ilişkileri üzerinde olumlu bir etkisi oldu.
Aynı zamanda bu yeni farkındalıklar yayıldı ve daha geniş bir bakış açısı gelişti. Aile okuryazarlığı ve matematik becerisine odaklanan hükümler sayesinde uzmanlar ve uygulayıcılar, ailedeki öğrenme deneyimlerinin yetişkinlerin ve genç katılımcıların özgüven, empati, eleştirel düşünme, yaratıcı düşünme ve problem çözme gibi sosyal becerileri geliştirmelerine de yardımcı olduğunu gözlemledi. “Geniş aile öğrenimi” olarak adlandırılan şey gelişti ve okul okuryazarlığı ve matematik becerisinin gelişimi üzerindeki öğrenme bağının potansiyelini genişletti. Aile öğrenimi, sığınmacılar, mülteciler, göçmenler ve gezginlerin aileleri de dahil olmak üzere çok çeşitli aile bağlamlarında toplumsal kalkınma, sağlık, yemek pişirme, çevre, bahçe işleri ve dijital beceriler gibi birçok alanı ele alan öğrenme etkinlikleri tasarlamaya yönelik bir yaklaşım haline geldi.[ 2]
Son yıllarda öğrenme bağını geri getirmek topluluklar ve toplumlar için çok önemli bir öncelik haline geldi: Gündem 2030 gibi çeşitli ulusal ve uluslararası politikalar, nesiller arası değişim ve uyuma özel olarak odaklanarak aile öğrenimi girişimlerini destekliyor ve teşvik ediyor. Müzeler, kütüphaneler, kuruluşlar, kültür kurumları, spor merkezleri, sağlık merkezleri ve okullar, aileleri etkileşimli öğrenme programlarına ve deneyimlerine dahil etmek için çeşitli fırsatlar sağlar.
Aile öğrenimi: Eğitimde yetişkin engellerinin kaldırılması, bu bağlamda ortaya çıkar ve aile öğreniminin tarihine katkıda bulunmayı amaçlar. Öncülerin adımlarını takip eden projemiz, ailelerin aralarındaki öğrenme bağını geri kazanmalarına ve birlikte kaliteli zaman geçirerek birbirlerinden ve birbirlerinden öğrenme konusunda daha fazla fırsata sahip olmalarına yardımcı olmayı amaçlıyor. Artık bu yaklaşımın tarihsel evrimini gezdiğimize göre, şimdiki zamanımıza uyum sağlamanın ve aile öğrenimini ailemizin günlük yaşamına nasıl dahil edebileceğimizi bulmaya başlamanın zamanı geldi. Ama önce şu soruyu cevaplamamız gerekiyor: Aile öğrenimi neye benzer?
BİR ANLIK GÖRÜNTÜDE AİLE ÖĞRENİMİ
Aile öğreniminin evrimine ilişkin daha önceki tarihsel genel bakışımız sayesinde, aile öğreniminin ne olduğuna dair aklınızda yaklaşık bir fikir edinmiş olabilirsiniz. Tahmin edebileceğiniz gibi okul programlarından evde öğrenmeye, aile okuryazarlığından sevdiklerinizle müze ziyaretine, değerlerin aktarılmasından dijital becerilerin geliştirilmesine kadar farklı biçimler alıyor.
Kardeşinize çamaşır yıkamayı göstermek gibi hayatınızdaki yaygın durumları düşünelim: deneyiminizi ve bilginizi onlarla paylaşırsınız. Aynı zamanda renkleri ayırt etme, elektronik cihazla etkileşim kurma, yıkama sabununun yumuşatıcıdan farklı bir işleve sahip olduğunu öğrenme gibi yeni beceriler de kazanıyorlar.
Ergenlik çağındaki kardeşinize nasıl Instagram hesabı oluşturulacağını veya bir WhatsApp grubunu nasıl susturacağınızı sorduğunuz anları hatırlayın: Onlar dijital yerlilerinin uzmanlığını sizinle paylaştılar ve siz de dijital becerilerinizi geliştirdiniz.
Peki ya çocuğunuzu bezsiz yaşamla tanıştırmak ve ona “tuvalet” diye bir şeyin olduğunu ve büyüdükçe onu kullanması gerektiğini açıklamak zorunda kaldığınız zamanlar ne olacak?
Son olarak, bir arabanın nasıl sürüldüğünü bile bilmediğiniz ergenlik yıllarınıza geri dönün ve aileniz, arabanın yolda hareket etmesini sağlamak için (başka bir arabaya çarpmadan) bilmeniz gereken tüm temel şeyleri sabırla öğretti. , Elbette).
Aile öğreniminin hayatınızda gerçekleştiği ve hala günlük hayatınızda sistematik olarak gerçekleştiği sonucuna varabilirsiniz.
Bununla birlikte, bundan en iyi şekilde yararlanmak ve kaliteli aile öğrenimini hayatımıza katmak için, olaya anlık bir perspektiften bakmamız ve oldukça basit bir soru üzerinde düşünmemiz gerekiyor: Aile öğrenimi neye benzer?
Konuyla ilgili mevcut literatürde bu soruyu yanıtlayan çok sayıda tanım vardır ve daha önce de belirttiğimiz gibi bu alandaki araştırmalar oldukça modern olduğundan ve sürekli olarak geliştiğinden bunların çoğu da kısmen zıttır. Dolayısıyla kesin bir cevap yok, ancak tanımların çoğunun aile öğreniminin bazı temel özelliklerine dayandığını belirtmeliyiz. Aile öğreniminin en çok kabul gören tanımlarından bazılarına bir göz atalım.
“Ailede Öğrenim, nesiller arası öğrenmeye odaklanarak aile üyelerini aile olarak ve aile içinde birlikte öğrenmeye teşvik eder. Aile öğrenme etkinlikleri ayrıca ebeveynlerin çocuklarının öğrenmesini nasıl destekleyeceklerini öğrenmelerini sağlamak için özel olarak tasarlanabilir. Aile öğrenimi, yaşam boyu öğrenmeye yönelik olumlu tutumları teşvik edebilecek, sosyo-ekonomik dayanıklılığı teşvik edebilecek ve eğitimsel dezavantajlara meydan okuyabilecek güçlü bir katılım ve öğrenme yöntemidir”. (Aile Öğrenme Ağı, 2016)[1]
“Bu yaklaşıma göre aile öğrenimi, aile üyelerinin yaşamları boyunca sürdürdüğü öğrenmedir. İlgili süreçler sosyal etkileşimi, işbirliğini ve üyeler arasındaki paylaşımı içerir”.[2]
“Aile öğrenimi”, aile okuryazarlığı uygulamaları ve aile okuryazarlığı programları dahil olmak üzere çok çeşitli modellerin uygulandığı bir şemsiye terimi temsil eder. Genellikle ebeveynleri ve çocukları ortaklaşa öğrenmeye dahil eden öğrenme yaklaşımlarına atıfta bulunulduğu anlaşılmaktadır.”[3]
Sizin de belirttiğiniz gibi, bu tanımlar birçok ortak yönü paylaşıyor. Özellikle, üçünde de yankı bulan ve aile öğreniminin neye benzediğini canlı bir şekilde gösteren 8 temel özellik vardır.
- AİLE ÖĞRENİMİ NESİLLERARASIDIR
Bir önceki bölümde de belirttiğimiz gibi, yadsınamaz ilk gerçek, aile öğreniminin nesiller arası olduğu, yani farklı yaşlardaki insanlar arasında gerçekleşen bir öğrenme süreci olduğudur. Ebeveynler-çocuklar, büyükanne ve büyükbabalar-torunlar, çocuklar-bakıcılar: Aile öğrenimi her zaman işbirliği yapan, birlikte öğrenen ve deneyim alışverişinde bulunan çok kuşaklı bir grubu içerir. Aile öğreniminde kuşak farklılıkları, büyüme sürecinde öğrenerek ve birbirlerini destekleyerek büyüme fırsatı haline gelir. Üstelik aile öğrenimi nesiller arasıdır çünkü insanların yaşlarından etkilenir: 75 yaşında bir bakıcı ve 14 yaşında bir çocuğun dahil olduğu bir öğrenme deneyimi, 30 yaşında bir anne ve 3 yaşında bir bebeğin dahil olduğu öğrenme deneyiminden tamamen farklıdır. Bir sonraki bölümde bu konuya daha derinlemesine gireceğiz.
- AİLE ÖĞRENİMİ SOSYALDİR
Öğrenme süreci insanlar arasında gerçekleştiğinden aile öğrenimi sosyaldir. Sosyal etkileşime odaklanma, daha önce de belirttiğimiz gibi, ilk kez aile okuryazarlığını geliştirmek için tasarlanan aile öğrenme programları tarafından vurgulanmıştır. Gerçekten de, çocukların doğal olarak katıldığı ilk aile öğrenme etkinliği dil gelişimidir: Ebeveynler, büyükanne ve büyükbabalar ve bakıcılar, yeni doğan bebeklerin iletişimsel hedeflerine ulaşmak için ihtiyaç duydukları dil becerilerini geliştirmelerinde destek olurlar. Aile okuryazarlığı etkinliklerindeki sosyal etkileşim yoluyla, dil öğrenimi teşvik edilir ve teşvik edilir: Çocuklar dili sosyal amaçlar için nasıl etkili bir şekilde kullanacaklarını öğrenirken, yetişkinler de iletişim becerilerini geliştirip geliştirir. Bu nedenle aile öğrenimi hem doğası hem de sonuçları açısından sosyaldir çünkü aile üyelerinin duygusal zeka, kişilerarası ve ilişkisel beceriler, işbirliği, empati ve ebeveynlik dahil olmak üzere sosyal becerilerini geliştirmelerine ve geliştirmelerine yardımcı olur.
- AİLE ÖĞRENİMİ AİLESELDİR
Başlangıçta incelediğimiz aile tanımını dikkate aldığımızda aile öğrenimi, aile ortamında, yani duygusal bağlarla birbirine bağlanan insanlar arasında yer alan herhangi bir öğrenmedir. Aile, kişinin ait olduğu ilk gruptur ve insan gelişimindeki rolü o kadar önemlidir ki antropologlar, sosyologlar ve sosyal psikologlar aileyi tıpkı bir okul veya müze gibi bir eğitim kurumu olarak adlandırırlar. Ancak aile üyelerinin yaşamları boyunca öğrendikleri doğrudan veya dolaylı olabilir.
Dolaylı aile öğrenimi – bir aile üyesinin başka bir yerde, aile dışı bir bağlamda yaşadığı bir deneyimi paylaştığı ve tartıştığı herhangi bir durum: aile üyeleri, konuşmalar ve gözlemler yoluyla, bir dizi ortak anlam yaratarak bilgi ve anlayışlarını geliştirir.
Doğrudan aile öğrenimi – aile üyeleri birlikte bir faaliyete veya deneyime dahil olduklarında: ortak bir hic et nunc içinde etkileşim yoluyla olup biteni anlamlandırırlar, fikir alışverişinde bulunurlar, birlikte kavramsal ve pratik bilgi geliştirirler, birbirlerini desteklerler.
- AİLE ÖĞRENİMİ AKTİF
Daha önce de belirttiğimiz gibi, öğrenmeyi en baştan tanımlarken öğrenme süreci genellikle okullarla, eğitim kurumlarıyla ve resmi ortamlarla ilişkilendirilir ve aktarım modeline dayalı alıcı bir etkinlik olarak resmedilir. Tersine, aile öğrenimi, her ne kadar ilk olarak okullar tarafından resmi ortamlarda pilot olarak uygulanmış olsa da, dinamik-katılımcı bir modelden kaynaklanmaktadır. Aslında aile öğrenme etkinliklerinde tüm üyeler öğrenmeye aktif olarak katılır, yetenekleri, becerileri ve bilgelikleri ile katkıda bulunurlar. Aile öğrenimi, salt bilgi aktarımından çok daha fazlasıdır: Ailenizde ve ailenizle birlikte öğrenmek, sizi ve kardeşlerinizi deneyimler yoluyla öğrenirken süreci şekillendirmeye ve tersine çevirmeye teşvik eden ilgi çekici bir sürece dahil olmak anlamına gelir. Aile öğrenimi aktif ve öğrenci merkezlidir çünkü aile üyelerinin ihtiyaçlarından ailenin ihtiyaçlarını karşılamaya doğru gelişir.
- AİLE ÖĞRENİMİ KARŞILIKLIDIR
Yaşam boyu öğrenme modelini izleyen aile öğrenimi, yaşlıların öğretmesi, gençlerin ise öğrenmesi gerektiğine dair geleneksel inanca meydan okuyor. Aile öğrenimi, her yaştan üyeyi, genç ve yaşlı üyeler arasında karşılıklılık ve işbirliğine dayanan işbirliğine dayalı bir öğretme-öğrenme sürecine dahil eder. Beverly Sheppard’ın da altını çizdiği gibi, aile öğrenimi herkesin kendini yetkin ve katkıda bulunabileceği yerdir.
- AİLE ÖĞRENİMİ KENDİNİ YANSITANDIR
Aile öğrenimi, aile üyelerini aktif kalmaya ve paylaştıkları deneyime yönelik düşünmeye motive eder. Etkinlik öncesinde, sırasında ve sonrasında aile üyeleri, tüm katılımcıların kişisel ve grup deneyimlerini, ortaya çıkan zorlukları ve geliştirilen öğrenmeleri paylaşmalarına olanak tanıyan değerlendirme oturumuna katılabilir. Ailesel öğrenme yoluyla aile üyeleri duygularını ifade etmeye, sınırlarını zorlamaya, risk almaya teşvik edilir; rahatsızlık hissini yaşarsınız. Aileler başarısızlıklarını birbirleriyle paylaşmayı ve ortak başarıları kutlamayı öğrenirler. En küçüğünden en büyüğüne kadar her biri, yapıcı geri bildirimler alma ve kişisel içgörüler oluşturma fırsatına sahiptir.
- AİLE ÖĞRENİMİ HAYAT BOYUDUR
Bu özelliğin çift anlamı vardır. Bir yandan, aile öğrenimi hayat boyu sürer çünkü ailelerimizle birlikte ve ailelerimizden öğrendiğimiz her şey ömür boyu bizimle kalır. Öte yandan, aile öğrenimi yaşam boyudur çünkü yaşlı üyeleri öğrenmeye geri dönmeye, yeni bilgi ve yeni yeterlilikler geliştirmeye, yaş sınırlaması olmaksızın yeni yetenek ve yetenekler keşfetmeye teşvik eder. Aile öğrenimi, ailelerin çocukları için yaşam boyu öğrenimin temellerini atabilecekleri yerdir. Sheppard’ın belirttiği gibi, ailelerimiz içinde dünyayla tanışırız ve her şeyi öğreniriz, en önemlisi de eğilimleri öğreniriz. Açık olmaya ve öğrenmeye ne kadar istekli olduğumuzun tüm yaşamımız boyunca etkisi olacaktır.
- AİLE EĞİTİMİ EĞLENCELİDİR!
Son fakat bir o kadar da önemlisi, ailece öğrenim eğlencelidir! Yaş önemli değil. Aile öğrenimi, sizi daha iyi insanlar yapacak unutulmaz deneyimler biriktirerek sevdiklerinizle geçirdiğiniz kaliteli zamandır. Ailece öğrenme, oyun oynamayı sürdürmek, yeni heyecan verici aktiviteler denemek, birlikte gülmek ve neşeli olmak, yaratıcılığa, problem çözmeye, oyunlara veya yaşamı değiştiren deneyimlere katılmakla ilgilidir. Ailece öğrenim eğlencelidir çünkü sevdiğiniz insanlarla birlikte ve onlardan öğrendiğinizde soyut sonuçlar sayısızdır. Yaratıcı yazma, hikaye anlatma, matematik ve fen laboratuvarları, bahçe işleri ve anıları toplama gibi sizin ve ailenizin katılabileceği pek çok aktivite vardır. Aşağıdaki bölümlerde aileniz için kaliteli öğrenme deneyimleri yaratmanıza yardımcı olacak pratik bir araç seti bulacaksınız.
Şimdilik fotoğrafımızı şu ana kadar araştırdığımız tüm yönleri canlı bir şekilde özetleyen güçlü bir alıntıyla sonlandıralım.
“Ailenin benzersiz bağlamında öğrenme; duygular, aile geçmişi, önyargılar, özel uzmanlıklar, doğuştan gelen beceriler, genetik ve tüm yaşamımız boyunca farkında olacağımız dünya görüşleri tarafından beslenir ve gerçekten de güçlüdür”[1]
SEVDİĞİNİZ İNSANLARLA BİRLİKTE VE ONLARDAN ÖĞRENMEK
Artık aile öğreniminin neye benzediğini açıklığa kavuşturduğumuza göre, yanıtlamamız gereken başka bir soru var: “Aile öğrenimini neden günlük yaşamınıza dahil etmelisiniz?”. İki gerçeği dikkate almaya başlayacağız:
Modern dünyamızın yetişkinlerin yaşam boyu öğrenen bireyler olmasına ihtiyacı vardır: İşin, teknolojinin ve toplumun istikrarlı ve hızlı gelişimi, etrafımızdaki değişikliklere uyum sağlayabilmemiz için bilgi, beceri ve araçlar konusunda güncel olmamızı gerektirir. Sonuç olarak yetişkinlerin, çalışan ebeveynlerin, büyükanne ve büyükbabaların ve bakıcıların eğitim ve öğretime geri dönmeleri isteniyor.
OECD istatistiklerine[1] göre, Akdeniz ülkelerinde çocuk bakımı ve aile sorumlulukları yetişkin eğitimi ve öğrenmeye katılımının önündeki en önemli engeldir.
Daha önce de gözlemlediğimiz gibi, modern aile yapısı son yıllarda hem gençleri hem de yaşlıları etkileyecek şekilde önemli ölçüde değişti. Ayrıca yetişkinler, aileleriyle geçirecekleri diğer zamandan da ödün vermeden, yaşam boyu öğrenme faaliyetlerine kaydolmak için zaman bulmakta zorlanıyor. Bazen, yaşam boyu öğrenmeden vazgeçme seçimi aynı zamanda çocuk yetiştirme ve aile bakımı hakkındaki kültürel inançlarla da ilgilidir; örneğin çocukları “yabancı” biri yerine büyükanne ve büyükbabaya veya ebeveyne bırakmayı tercih etmek.
Modern bir ebeveyn, büyükanne veya büyükbaba veya bakıcı olarak, kendi başınıza öğrenmeye başlamak, her zaman istediğiniz kursu almak, mesleki becerilerinizi geliştirmek, çalışmalarınızı tamamlamak ve yeni bir öğrenmeyi denemek için zaman, motivasyon ve enerjiyi bulmakta zorlanabilirsiniz. deneyim. Aynı zamanda, çalışırken ve ebeveyn olduğunuzda, çocuklarınızla kaliteli zaman geçirmek, onların büyümelerini desteklemek ve onların yanında olmak için uğraşırken, iş-yaşam dengesi de sizin için zor olabilir. Aile öğrenimi, modern ailelerin başa çıkmak zorunda olduğu tüm zorluklara yanıtlar sağlar. Aile öğrenimini günlük yaşamınıza dahil etmek, kendinize öğrenmeye zaman ayırmanıza ve çocuklarınıza destek olurken ve ailenizin yanında bulunurken sevdiklerinizin de öğrenmesine yardımcı olabilir. Bir sonraki oturumda göreceğimiz gibi, sevdiğiniz insanlardan ve onlarla birlikte bir şeyler öğrenmek, siz ve aileniz için birçok düzeyde faydalıdır. Ve Sheppard’ın tavsiye ettiği gibi “Aile öğrenim ortamının gücünün bilincinde olmalıyız”[2]
DAHA İYİ BİR SİZ, DAHA İYİ BİR MODEL
“Kim olduğunu öğren. Bir şeyden keyif aldığınızı fark ettiğinizde, bu sizi kişisel olarak da geliştirir diye düşünüyorum.” (Aile öğrenimini uygulayan ebeveyn, LCETB)[1]
Öğrenme faaliyetlerine katılmak ve eğitime geri dönmek, yeni beceriler, yeni bilgiler ve yeni tutumlar geliştirmenize yardımcı olduğu için ebeveyn, bakıcı ve kişi olarak daha iyi bir versiyonunuzu güçlendirir. Aslında, aile öğrenim faaliyetlerine katılan ebeveynler, büyükanne ve büyükbabalar ve bakıcılar, bireysel düzeyde sayısız fayda deneyimlediklerini paylaşıyorlar;
- hem ebeveynlikte hem de profesyonel ve toplumsal yaşamda artan özgüven ve özgüven
- Artan okuryazarlık, aritmetik ve dijital beceriler
- refahın ve zihinsel sağlığın iyileştirilmesi
- ebeveyn stresinin azalması
- kişisel güçlerine ve temsiliyet duygularına olan güvenlerini yeniden kazandılar
- gelişmiş okuryazarlık ve aritmetik becerileri
- öğrenmeye yeniden katılma konusunda daha yüksek motivasyon ve yatkınlık
- istihdam edilebilirliğin arttırılması
- artan kişisel sorumluluklar ve istekler
- çocuklarının gelişimini daha iyi anlamak[2]
“Burada iki çocuğum var ve onlar okulu çok seviyorlar. Onlara okula öğrenmek, iyi insan olmak ve değerleri öğrenmek için gittiklerini söylüyorum… İlk öğretmenler ebeveynlerdir, ancak öğretmenler bunları güçlendirmek için oradadırlar. Onlara benim de öğrenmek ve yeni şeyler yapmak için okula gideceğimi, bunun önemli olduğunu ve öğrenmeyi bırakmanın yaşı olmadığını söylüyorum. Onlara öğrenmeye devam etmeniz gerektiğini söylüyorum çünkü bu her gün yeni bir dünya ve onların okuyup düşündüklerinden emin olmak istiyorum ve bu konuda onlara iyi bir örnek olmak istiyorum.” (ETB, Aile Okuryazarlığı Öğrencisi)[3]
Bunun yanı sıra ailenizle birlikte ve ailenizden öğrendiğinizde çocuklarınızın eğitimine ve öğrenme motivasyonuna da etki edersiniz. Onlarla öğrenirken, hangi yaşta olursanız olun öğrenmenin güçlü olduğunu gösteren bir model gibi davranırsınız. Genç nesillere hayat boyu öğrenen bireyler olma konusunda ilham veriyorsunuz.
Uzmanlar Dierking ve Falk’ın belirttiği gibi:
“Çocukluk döneminde insanlar yaşam boyu öğrenme için bir temel geliştirirler… aile üyeleri, çocukların öğrenme zevki geliştirmelerine ve öğrenmenin bir süreç olduğunu, tüm çocukların ve yetişkinlerin tüm yaşamları boyunca yaptığı bir şey olduğunu anlamalarına yardımcı olmada hayati bir rol oynar.”[4]
DAHA İYİ AİLELER, DAHA İYİ BİR TOPLUM
“Kızımla geçirdiğimiz çok güzel, konsantre bir zaman, özel bir zaman. Bu beni yaptı
ona daha çok bağlan.” (Aile Öğrenimini uygulayan ebeveyn – İskoçya Eğitimi)[1]
“Bu, çocuğunuzu olumlu bir şekilde disipline etmekle ilgiliydi. Stratejileri öğrendim
Bir ebeveyn olarak bana yardımcı oldular… ‘Televizyon var, gidip akşam yemeğini hazırlamam lazım’ demek yerine onunla oturup ona bireysel zaman vermek gibi artık kendi kendime bekleyebilirim, bulaşıklar bekleyebilir diyebilirim . Masada oturmak ve çocuğunuza bu zamanı vermek önemlidir… onunla yirmi dakika kitap okumak ya da yapboz yapmak falan. İstedikleri bu ve siz de bundan yararlanabilirsiniz. Ben onun birincil bakıcısıyım ve bu bir annenin omuzlarında çok fazla iş gerektiriyor (…) Onu daha çok anladım ve bu ilişkiyi geliştiriyoruz ve bir aile olarak büyüyoruz.” (ETB – Aile Okuryazarlığı Öğrencisi – Solas)[2]
Aile öğrenimi, ailenin bir araya gelmesi, anlamlı bir zaman geçirmesi ve kolektif unutulmaz deneyimleri şekillendirmesi için fırsatlar yaratır. Araştırmalar bunun, çocuklara ve yetişkinlere, gençlere ve yaşlılara yardımcı olduğu gibi aile ortamına da birçok düzeyde fayda sağladığını gösteriyor:
- Daha iyi iletişim kurun ve karşılıklı anlayış ve empati becerilerini geliştirin
- kişilerarası yeterliliklerini geliştirmek
- Nesiller arası bilgi ve beceri alışverişi
- anlamlı bağlar yaratın
- Karşılıklı güveni, işbirliğini ve karşılıklı desteği güçlendirmek
- Başarıyı kutlayın ve birlikte risk alın
- Her neslin katkıda bulunduğunu ve katılımcı olduğunu hissedebileceği güvenli, kapsayıcı bir ortam yaratmak
- Aile kimliğini, değerlerini ve inançlarını şekillendirin ve keşfedin
- Çok kuşaklı çeşitliliğe değer verin ve farklılıklar arasında bağlantı kurun
- öğrendiklerini günlük yaşam durumlarına aktarmak[3]
Sonuç olarak tüm aile, yaşlıların ve gençlerin aile üyeleri ve kişiler olarak yetkin ve güçlü hissettikleri daha destekleyici ve zenginleştirici bir ortamdan yararlanır.
Siz ve aileniz için en büyük sonuç, çocuklarınızı öğrenme sürecinde destekleyebileceğiniz ve aynı zamanda çocuklarınızın size öğretmesine ve ilham vermesine açık ve istekli kalabileceğiniz ortak bir karşılıklılık zemini oluşturmaktır.
Daha büyük bir boyutta, aile öğreniminin toplum yaşamı üzerinde olumlu bir etkisi vardır, çünkü sevdiklerinizle bağ kurmak, topluluğunuzla da önemli bağlar kurmanıza yardımcı olur.
Hem gençler hem de yaşlılar, daha fazla sosyal güven, yerel faaliyetlere ve kurumlara daha fazla katılım, gelişmiş veya yeni kurulan ilişkilerle artan sosyal ağlar ve gelişmiş aktif vatandaşlık gibi aile öğreniminin daha geniş faydalarını deneyimliyorlar. Ebeveynler, büyükanne ve büyükbabalar ve bakıcılar kendilerini daha bağlı hissederler ve okul yaşamına ve etkinliklerine daha fazla katılırlar; çocuklar ve gençler ise okula gitme ve eğitim etkinliklerine katılma konusunda daha motive olurlar.
Bunlar, sevdiklerinizle birlikte aile öğrenimi uygulamaya başlamanızın nedenlerinden sadece birkaçıdır ve bunu uyguladıkça daha olumlu değişiklikler ve faydalar deneyimleyecek ve bunların tadını çıkaracaksınız.
Aile öğrenimi, evinizden başlayarak ve sevdiğiniz insanlarla birlikte kendiniz, çocuklarınız, aileniz ve toplumunuz için bir fark yaratmanın yoludur.
REFERANSLAR
AGE:WISE Across Generations at Eye Level: Ways to Integrate Seniors by Education, Research Report of Project N . 2 0 2 0 – 1 – A T 0 1 – K A 2 0 4 – 0 7 8 0 8 8, 2021.
BROOKS G., CARA O., Evidence of the Wider Benefits of Family Learning: A Scoping Review, 2012.
CLARE FAMILY LEARNING PROJECT, Family Learning Resource Guide, 2000.
EDUCATION SCOTLAND, Engaging families in learning- A thematic inspection of family learning, 2021.
ELDRED J., HAGGART J., SPACEY R., The Family Learning Approach: The contribution of family learning to the Education for All and the Millennium Development Goals, 2008, UK National Commission for UNESCO.
MARANDET E., WAINWRGHT E., The social geographies of family learning, British Educational Research Journal, vol 43, No.2, 213-229, 2017.
NATIONAL CENTER FOR FAMILY LEARNING, Learning outside the school, 2021.
NEWMAN S., HATTAN-YEO A., Intergenerational Learning and the Contributions of Older People, in Aging Horizons,8, 31-39, 2008.
SHEPPARD B., A Family Learning Roundtable Presentation, Engage Families, 2005.
SOLAS, Family Literacy Practices in ETBs – Guidelines, Case studies and Recommendations, 2020.
ONLINE REFERENCES
[1] EDUCATION SCOTLAND, Engaging families in learning- A thematic inspection of family learning, 2021.
[2] SOLAS, Family Literacy Practices in ETBs – Guidelines, Case studies and Recommendations, 2020
[3] See note n.13.
[1] SOLAS, Family Literacy Practices in ETBs – Guidelines, Case studies and Recommendations, 2020
[2]BROOKS G., CARA O., Evidence of the Wider Benefits of Family Learning: A Scoping Review, 2012. //.EDUCATION SCOTLAND, Engaging families in learning- A thematic inspection of family learning, 2021. //CLARE FAMILY LEARNING PROJECT, Family Learning Resource Guide, 2000.
[3] SOLAS, Family Literacy Practices in ETBs – Guidelines, Case studies and Recommendations, 2020
[4] J.H. Falk & L.D. Dierking, Lessons without limit; How free-choice learning is transforming education, 2005.
[1] https://stats.oecd.org/Index.aspx?QueryId=11
[2] SHEPPARD B., A Family Learning Roundtable Presentation
[1] SHEPPARD B., A Family Learning Roundtable Presentation
[1] Engaging families in learning, pg 9.
[2] https://engagefamilies.org/family-learning-101/what-is-family-learning/
[3] Family Learning Approach, p.7
[1] Hoff, 2007 in Igl Learning and the Contributions of older people
[2] For an extensive review of all the initiatives and programs: “The Family Learning Approach: The contribution of family learning to the Education for All and the Millennium Development Goals” by Rachel Sapcey
[1] Hoff, 2007 in Igl Learning and the Contributions of older people
[2] Hoff, 2007 in Igl Learning and the Contributions of older people
[1] https://engagefamilies.org/family-learning-101/what-is-family-learning/
